معاونت آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

به گزارش سرکارخانم دکتر شیوا قلی زاده مدیر محترم مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی

گزارش وبینارعلمی مرجعیت علمی ؛ چیستی ؛ چرایی و چگونگی  در روز چهارشنبه مورخ 8 آذر از ساعت 10 تا 12 توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با همکاری میز آینده پژوهی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد به حضور ارسال می گردد.

سخنران اول

جناب آقای دکتر مسعود فراستخواه از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

موضوع: واقعیات شکل دهنده به مرجعیت علمی یک دانشگاه

مرجعیت علمی دانشگاه استقرار کیفیتی مکرر در دانشگاه است که در اجتماع علمی و جامعه ملی و بین المللی مورد شناسایی و تایید قرار می گیرد و آثار آن به تجربه و قضاوت عمومی در می آید.

حداقل هشت ضابطه معیار برای مرجعیت علمی دانشگاه نیاز است: 1- تولید مکررکیفیت

2- استانداردهای تعالی 3- تمایزآکادمیک و اجتماعی 4- حضور موثر در مرزهای دانش

 5- اعتبار علمی و شهرت 6- نشان عملکردی 7-ارجاعات و مراجعات 8- پاسخگویی اجتماعی

دراین مطالعه، بررسی مرجعیت علمی دانشگاه با رهیافت پویایی شناسی سیستم های اجتماعی صورت گرفته است.مدل بررسی مبتنی بر دو مفهوم کلیدی در نظریه سیستم هاست:

1-متغیرهای حالت(وضعیتی است که در تمامی دانشگاه ها هست)  2- متغیرهای جریان (متغیرهای جریان باید باشد تامرجعیت عملی شود)

*متغیرهای حالت: حالت مانند و غلبه ارزشهای بقا – تفکیک ناقص و ابهام در قلمروهای اختیار

-سیطره کمیت – غلبه فورم بر محتوا- طفیلی گری – محدودیت منابع- جدا افتادگی از جهان- تنش های سیاسی- شبه علم و شبح علم

*متغییرهای جریان: جریان صلاحیت مدیران و رهبران هوشمند- جریان اختیارات /اختیارمعرفت شناسی و قواعد بازی و میدان – جریان مشارکت و بازی / جریان  نقش(رویت پذیری و صدا و اعتماد)- جریان تقاضا و سفارش اجتماعی – جریان تکنولوژی- جریان بین المللی شدن-جریان اصالت-جریان ممیزی واعتبار سنجی واعتبار بخشی- جریان سرمایه اجتماعی منزلت و پرستیژ-جریان شبکه و کنسرسیوم ها- جریان مشوق ها و نظام پاداش- جریان داستان و شکل گیری حافظه های جماعتی

راه اندازی متغیرهای جریان: با ابتکارات صرفا از بالا امکان پذیر به نظر نمی رسد. تنها با ترددهای خلاق و افراد خلاق درفضاهای مرزی و هم افزایی ابتکارات توام از بالا و پایین و نیازبه واسطه های تغیر یعنی کسانی که قاعده سازباشند نه قاعده پذیر،امکان دارد.

سخنران دوم

سرکار خانم دکتراکرم مقدسی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد

موضوع:چگونگی صعود یک حوزه علمی از نهاد دانشی یه قطب علمی مرجع

اهداف دانشگاه های علوم پزشکی در زمینه تحول آکادمیک :

1-اهداف اجتماعی (سلامت/رضایت/عدالت مردم) = پاسخگویی اجتماعی

2-اهداف علمی /آکادمیک (مرجعیت) = پاسخگویی به جامعه علمی جهانی

3-اهداف اقتصادی (کارایی/ پایداری اقتصادی / کارافرینی ) - پاسخگویی مالی – سازمانی

 

*چهار رویکرد برنامه ریزی برای نیل به مرجعیت علمی در دانشگاه

1- راهبردهای نیل به مرجعیت به عنوان زیرمجموعه راهبردهای توسعه آکادمیک و آن هم بعنوان بخشی ازبرنامه راهبردی کلان دانشگاه        2- به عنوان بخشی از برنامه راهبردی توسعه آکادمیک دانشگاه

3- برنامه راهبردی تمایز یافته مرجعیت علمی دانشگاه         4- برنامه های راهبردی تمایز یافته مرجعیت علمی در رشته های خاص در دانشگاه

 

*مقصد حرکت یک نهاد در مسیر مرجعیت علمی ،تبدیل شدن به یک قطب علمی مرجع است. قطب های علمی کشور براساس ویژگی ها و مزیت های رقابتی خود در چهار سطح طبقه بندی می شوند:

1- قطب علمی بالقوه 2- قطب علمی پایه 3- قطب علمی جامع  4-قطب علمی مرجع

یک نهاد دانشی در مسیر نیل به مرجعیت علمی می تواند برخی از حوزه های دانشی را براساس مزیت های رقابتی خود انتخاب نماید (راهبرد اقیانوس قرمز)  و برخی از حوزه های دانشی را براساس اولویت های ملی مغفول مانده انتخاب کند (راهبرد اقیانوس آبی)

 

گام نهایی کلان پروژه مرجعیت علمی در کوتاه مدت از طریق مدیریت وتخصیص رسالت مدار منابع ،ظرفیت های خود را در این حوزه ها گسترش دهد و در مسیر یک توسعه هدفمند گام بردارد.

در میان مدت به واسطه عملکرد الگوی خود، جایگاه رهبری جامعه علمی کشور در این رشته ها را بدست آورد و با شبکه سازی و بکارگیری  ظرفیت های ملی در مسیر رفع نیاز های اساسی کشور در این حوزه ها نقشی محوری ایفا نماید. و در بلند مدت با اتکاء به ظرفیت های بالای علمی خود و با پیشگامی در توسعه مرزهای دانش بر فضای گفتمانی علمی جهانی تسلط پیدا کند و نبض تعاملات با مراکز رقیب، همکار و بازار مشتریان در سطح جهان را در دست گیرد.

 

خط زمانی راهبردی: زمانبندی کلی پیاده سازی راهبردهای مختلف نیل به مرجعیت به تفکیک چهارسطح مزیت رقابتی اولیه دانشگاه ها( تمایز،تعالی،راهبری،فرادستی) در آن رشته را نمایش می دهد. بدیهی است که هرچه مزیت رقابتی اولیه ضعیف تر باشد خط زمانی راهبردی نیل به مرجعیت طولانی تر خواهد بود.

 

*اقدامات لازم در راستای صعود یک حوزه علمی از نهاد دانشی به قطب علمی مرجع

-  برنامه راهبردی تمایز یافته

- تبیین گفتمان سازی و جریان سازی فکری مرجعیت علمی

– شناسایی تعامل ذینفعان آن حوزه دانشی

- آسیب شناسی دقیق مرجعیت علمی آن حوزه

– نگاشت نهادی مرجعیت علمی

– نگاه به آینده به روز رسانی مفاهیم مرجعیت و استفاده از تجربه سایر کشورها

– شناسایی ارزش ها و راهبرد های مناسب و منطبق بر قوانین بالادستی

- تنظیم نقشه راه مرجعیت علمی